Od 1 marca 2024 r. działał Dzienny Dom „Senior+” z 15 miejscami dla seniorów, zlokalizowany przy ul. Moniuszki 13 w Cieszynie. Utworzony został w ramach programu wieloletniego „Senior+” na lata 2021-2025 (edycja 2024) przy dofinansowaniu zadania ze środków budżetu państwa. Z Domu mogą korzystać osoby będące mieszkańcami Cieszyna w wieku 60 lat i powyżej, będące jednocześnie nieaktywne zawodowo. 

Podstawowy zakres usług świadczonych w Dziennym Domu Senior+ obejmuje: 

• usługi socjalne (3 posiłki, w tym jeden gorący), 

• zajęcia edukacyjne (zajęcia komputerowe oraz z obsługi telefonu komórkowego, treningi pamięci), 

• zajęcia kulturalno-oświatowe (wyjścia do kina, teatru, na wydarzenia organizowane przez instytucje kultury, spotkania okolicznościowe, obchody świąt i urodzin, spotkania tematyczne oraz spotkania z ciekawymi ludźmi), 

• zajęcia aktywności ruchowej oraz sportowo-rekreacyjne (gimnastyka ruchowa, zajęcia z rehabilitantem, zajęcia usprawniające grupowe i indywidualne, spacery i zajęcia na siłowni na "pod chmurką”, wycieczki w ciekawe miejsca), 

• zajęcia aktywizujące społecznie (spotkania integracyjne – międzypokoleniowe, wewnątrzpokoleniowe, czytanie literatury i prasy, oglądanie filmów, gry towarzyskie),

• terapię zajęciową (zajęcia kulinarne, wokalno-muzyczne, arteterapia, hortiterapia, ergoterapia).

Liczba uczestników - w  2024 r.  z Dziennego Domu „Senior+” skorzystało łącznie 18 osób.

Dotacja z budżetu państwa w ramach programu wieloletniego na lata 2021-2025 „Senior+” wyniosła 48.600,00 zł.

W nocy z 14 na 15 września 2024 r. gminę Cieszyn nawiedziła powódź, w czasie której zalanych i podtopionych zostało wiele budynków mieszkalnych. 

Pracownicy MOPS odwiedzili wszystkie miejsca zalane i podtopione i informowali mieszkańców o możliwych formach pomocy (zasiłki celowe na pomoc doraźną 8.000,00 zł, pomoc remontowo-budowlaną: budynki gospodarcze do 100.000,00 zł, budynki mieszkalne do 200.000,00 zł, zasiłek powodziowy 2.000,00 zł), rozdawano wnioski mieszkańcom, informowano o możliwości uzyskania pomocy żywnościowej w ramach Programu Fundusze Europejskie na Pomoc Żywnościową 2021-2027. Wydano:

• 55 decyzji przyznających zasiłek celowy na łączną kwotę 440.000,00 zł,

• 25 decyzji przyznających zasiłek na pomoc remontowo-budowlaną (budynki mieszkalne) na łączną kwotę 429.790,00 zł,

• 1 decyzję przyznającą zasiłek na pomoc remontowo-budowlaną (budynki gospodarcze) na kwotę 1.950,00 zł.

W ramach ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi MOPS wypłacił: 

• 4 zasiłki powodziowe (po 2.000,00 zł),

• 70 zasiłków na pokrycie kosztów energii lub paliwa użytych do osuszania domów (po 1.000,00 zł),

• 1 zasiłek losowy (1.000,00 zł).

Świadczenia dla rodziny realizowane były w oparciu o następujące ustawy:

• ustawę o świadczeniach rodzinnych,

• ustawę o pomocy osobom uprawnionym do alimentów,

• ustawę o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci,

• ustawę o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”,

• ustawy o dodatkach mieszkaniowych.

W 2024 r. na terenie Cieszyna funkcjonowało 6 Żłobków sprawujących opiekę nad dziećmi w wieku do lat 3, w tym:

• Żłobki Miejskie:

  • • Oddział Nr 1 przy ul. Ks. Trzanowskiego 2,

    • Oddział Nr 2 przy ul. Moniuszki 13.

• Żłobki Niepubliczne:

  • • Żłobek Integracyjny "Tup Tup" przy ul. Katowickiej 49,

    • Niepubliczny Żłobek Anglojęzyczny The Oxford Kids przy ul. Sejmowej 9

    • Prywatny Żłobek Maluszkowo TOTU przy ul. Kamiennej 3C,

    • Żłobek „Niebiańska Kraina” przy Pl. Dominikańskim 3.

Wg stanu na dzień 31 grudnia 2024 r. w ww. żłobkach łączna liczba miejsc wynosiła 267, w tym:

• 147 miejsc w Żłobkach Miejskich,

• 120 miejsca w Żłobkach Niepublicznych.

Z dniem 1 października 2024 r. Rodzinny Kapitał Opiekuńczy został zastąpiony świadczeniem "aktywnie w domu", przysługującym rodzicom na dziecko w wieku od 12 do 35 miesiąca życia, w ramach nowego programu "Aktywny rodzic".

W 2024 r. Gmina Cieszyn udzieliła dotacji celowej na dzieci objęte opieką w żłobkach niepublicznych w łącznej wysokości 125.714,68 zł. 

W 2024 r. Dom Spokojnej Starości kontynuował swoje podstawowe zadanie w ramach opieki nad osobami w podeszłym wieku w różnym stanie zdrowia. Świadczono szeroką gamę usług opiekuńczych, bytowych i wspomagających w oparciu o indywidualne potrzeby mieszkańców. W zakresie sprawowania opieki nad mieszkańcami wykonywane były czynności opiekuńcze polegające na udzielaniu pomocy w podstawowych czynnościach życiowych, pielęgnacji, jak również udzielaniu niezbędnej pomocy w załatwianiu spraw osobistych.

Mieszkańcy uczestniczyli w wielu imprezach integracyjnych m. in. w III edycji Cieszyńskiego Dnia Seniora, cyklu spotkań organizowanych przez służby socjalne w Czeskim Cieszynie, jak „Wystawa przedświąteczna” w czasie której mieli możliwość prezentacji swoich prac wykonanych w ramach terapii zajęciowej oraz piknik „Przywitanie lata” w ogrodzie. Uczestniczyli w wycieczkach do Domu Przyrodnika w Hażlachu, ogrodów w Goczałkowicach, Strumienia, Chaty Chlebowej w Górkach Małych, Wisły na Tydzień Kultury Beskidzkiej oraz w licznych wycieczkach po Cieszynie. DSS był partnerem w projekcie V Muzyczna Akademia Seniora prowadzonym przez Stowarzyszenie „Via Musica”. Dzięki współpracy z Fundacją Św. Mikołaja i Fundacją Św. Elżbiety Węgierskiej mieszkańcy otrzymali wartościowe paczki na Mikołaja i pod choinkę.

W 2024 r. przyjęto 16 mieszkańców (odeszło 17).

Celem przyjętej Polityki Senioralnej Gminy Cieszyn na lata 2023-2026 jest zapewnienie mieszkańcom Cieszyna pomyślnego starzenia się poprzez zaspakaja nie zróżnicowanych potrzeb osób starszych i stwarza nie im optymalnych warunków dla uczestnictwa w życiu społecznym. Ważne jest podnoszenie jakości życia poprzez umożliwienie mieszkańcom pozostawania jak najdłużej samo dzielnym, aktywnym, bezpiecznym i włączonym w otaczające go środowisko społeczne.

Cele szczegółowe:

• Zapewnianie warunków sprzyjających utrzymaniu zdrowia i poprawie kondycji fizycznej osób starszych.

• Zwiększenie i wspieranie aktywności seniorów w życiu społecznym, kulturalnym, sportowo-rekreacyjnym.

• Rozwijanie systemu wsparcia środowiskowego.

• Zapewnienie i rozwój pomocy specjalistycznej osobom w podeszłym wieku.

• Wzrost bezpieczeństwa osób starszych.

• Poprawa jakości i dostępności infrastruktury miejskiej oraz przestrzeni publicznej.

Różnorodność programów wsparcia skierowanych do seniorów, bogata oferta aktywizująca, a także nieustanne budowanie kanałów skutecznej i efektywnej komunikacji z seniorami – pozwalają przyczyniać się do poprawy warunków i jakości życia seniorów mieszkających w Gminie Cieszyn.

Analiza działań podejmowanych w ramach realizacji programu wskazuje na zwiększający się udział osób w wieku senioralnym – w dedykowanych wydarzeniach, między innymi w organizacji Cieszyńskiego Dnia Seniora. W 2024 r.  liczba uczestników wyniosła ok. 250 osób, w 2023 r.  – ok. 120 osób.

W 2024 r. zwiększeniu uległa również ilość zgłaszanych podmiotów w Konkursie „Miejsc Przyjaznych Seniorom”. V edycja zaowocowała przyznaniem 11 certyfikatów, w kategorii: podmiotów tworzących i kreujących miejsca odpowiadające potrzebom i przyjazne osobom starszym; miejsc odpowiadających szczególnym potrzebom seniorów, podmiotów oferujących produkty lub usługi dedykowane osobom starszym. Dla porównania w 2023 r.  – w edycji IV przyznano 4 certyfikaty.

Szczegółowy raport z realizacji Programu znajduje się w dokumencie pt. "Sprawozdanie z realizacji Polityki Senioralnej Gminy Cieszyn na lata 2023-2026 za 2024 r.".

Cele:

• Zapewnienie osobom niepełnosprawnym oraz długotrwale lub ciężko chorym w Cieszynie warunków do aktywnego uczestnictwa w życiu społeczności lokalnej na miarę ich możliwości i potrzeb:

  • • • zapewnienie warunków do zachowania samodzielności i niezależności osób niepełnosprawnych oraz długotrwale lub ciężko chorych,

      • podnoszenie świadomości społeczeństwa o potrzebach osób niepełnosprawnych oraz osób długotrwale lub ciężko chorych.

• Zapewnienie osobom starszym wysokiej jakości życia i uczestnictwa w sferze publicznej:

  • • • podnoszenie świadomości osób starszych oraz społeczeństwa o potrzebach i problemach ludzi starszych,

      • wsparcie osób i rodzin w środowisku domowym.

• Rozwój systemu wspierającego aktywność zawodową mieszkańców gminy Cieszyn:

  • • • integracja społeczna i zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym,

      • dążenie do wyrównania szans różnych grup społecznych na rynku pracy ze szczególnym uwzględnieniem osób wykluczonych społecznie.

• Umacnianie istniejącego systemu wsparcia rodzin z dziećmi w Cieszynie:

  • • • wspieranie rodziny w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczych,

      • pomoc rodzinie w sytuacji kryzysowej.

• Umacnianie istniejącego systemu przeciwdziałania i wychodzenia z bezdomności:

  • • • podejmowanie systematycznych działań w zakresie zapobiegania bezdomności i wczesnej interwencji,

      • ograniczanie zjawiska bezdomności, reintegracja społeczna i zawodowa.

• Wzmacnianie systemu przeciwdziałania uzależnieniom i przemocy w rodzinie na terenie gminy Cieszyn:

  • • • zwiększenie świadomości społecznej i poziomu wiedzy na temat uzależnień i przemocy,

      • zapewnienie kompleksowej pomocy rodzinom, w których występuje problem uzależnień oraz przemoc, z uwzględnieniem potrzeb wszystkich członków rodzin,

      • zintensyfikowanie działań profilaktycznych w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom i przemocy w rodzinie.

Działania określone w Strategii finansowane były ze środków własnych gminy, ze środków budżetu państwa, ze środków zewnętrznych pozyskanych przez gminę (między innymi z Unii Europejskiej oraz w ramach programów rządowych). Na realizację działań w 2024 r. wydatkowano środki w wysokości 4.801.170,23 zł.

Na realizację Programu w 2024 r. przeznaczono kwotę w wysokości 226.460,57 zł, w tym na:

• realizację kompleksowego programu wsparcia kobiet i dzieci będących osobami doznającymi przemocy, w tym na prowadzenie placówki całodobowej dla ofiar przemocy domowej,

• realizację programu wieloaspektowej pomocy psychologicznej i prawnej – zadanie polegające na świadczeniu usług specjalistycznych, w tym dla członków rodzin, w których występuje przemoc, realizowanego w ramach działań Centrum Profilaktyki Edukacji i Terapii „Kontakt”,

• podnoszenie kwalifikacji osób realizujących zadania, z zakresu przeciwdziałania przemocy, w tym członków Zespołu Interdyscyplinarnego i Grup Diagnostyczno-Pomocowych,

• realizowanie projektów edukacyjno-informacyjnych dla dorosłych, młodzieży, dzieci z zakresu zjawiska przemocy w rodzinie (37 projektów),

• udział w lokalnych i ogólnokrajowych kampaniach informacyjnych i edukacyjnych (kontynuacja „Stop Przemocy-Spróbujmy Inaczej”, Ogólnopolska Kampania Edukacyjna „Przeciwdziałanie Przemocy Domowej”),

• funkcjonowanie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie,

• stosowanie Procedury „Niebieskie Karty” (86 formularzy),

• udzielanie pomocy socjalnej, finansowej i rzeczowej osobom dotkniętym przemocą w rodzinie,

• organizację i realizację pomocy psychologicznej, prawnej i terapeutycznej,

• prowadzenie telefonu zaufania dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie oraz o charakterze informacyjnym.

Za realizację Programu odpowiedzialny był Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Cieszynie oraz Zespół Interdyscyplinarny do spraw przeciwdziałania przemocy domowej, we współpracy z instytucjami i organizacjami wchodzącymi w skład Zespołu. W 2024 r. Ośrodek koordynował realizację Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Cieszynie na lata 2021-2024 (odrębne sprawozdanie) i był bezpośrednim realizatorem wybranych zadań w nim ujętych, w szczególności podejmował działania edukacyjne i profilaktyczne służące zapobieganiu zjawisku przemocy w rodzinie.

MOPS prowadził Punkt Konsultacyjny do spraw przemocy w rodzinie i prowadził działania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym w ramach procedury „Niebieskie Karty”.

MOPS prowadził także obsługę organizacyjno-techniczną Zespołu Interdyscyplinarnego do spraw przeciwdziałania przemocy domowej. W 2024 r. MOPS, przy udziale Zespołu Interdyscyplinarnego opracował projekt Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej i Ochrony Osób Doznających Przemocy Domowej na lata 2025-2028, który uchwalony został przez Radę Miejską Cieszyna w listopadzie 2024 r. 

W 2024 r. MOPS udzielał w dalszym ciągu wsparcia rodzinie repatriantów z Kazachstanu (małżeństwo z dwójką dzieci), która osiedliła się w Cieszynie w kwietniu 2023 r. Pracownik Ośrodka pomagał rodzinie w zaadaptowaniu do nowych warunków życia, pomagał załatwiać sprawy urzędowe, małżonkowie podjęli pracę na umowę, Ośrodek opłacał posiłki dzieciom w szkole. 

W 2024 r. do gminy Cieszyn wpłynęło 31 wniosków z prośbą o pomoc w repatriacji.

• „Cieszyn (as) rodzina – kompleksowy program wsparcia rodzin”

W 2024 r. MOPS rozpoczął realizację projektu w ramach programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus. Wsparcie rodziny, dzieci i młodzieży oraz deinstytucjonalizacja pieczy zastępczej. Projekt jest realizowany od 2 września 2024 r. do 30 września 2025 r. i zaplanowano w nim udział 34 osób, w tym 14 dorosłych i 20 dzieci. Celem projektu jest poprawa funkcjonowania rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, nabycie umiejętności teoretycznych i praktycznych, przyjęcie właściwych postaw rodzicielskich, poprawa komunikacji w rodzinie, wzmocnienie więzi rodzinnych, przybliżenie rodzinom oferty kulturalnej, rekreacyjnej i sportowej, dostępnej m.in. na terenie Cieszyna. Działania w ramach projektu obejmują warsztaty rodzicielskie, indywidualne spotkania z psychologiem, zajęcia dla dzieci, zajęcia kształtujące umiejętności kreatywnego spędzania czasu wolnego. W ramach projektu asystenci rodziny mają zapewnioną również cykliczną superwizję. 

• „Aktywna integracja w powiecie cieszyńskim” 

Projekt „Aktywna integracja w powiecie cieszyńskim” realizowany jest przez Fundację Rozwoju Przedsiębiorczości Społecznej „Być Razem” w partnerstwie z gminą Cieszyn/Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Cieszynie, w ramach programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027. Projekt realizowany jest od 1 lipca 2024 r. do 30 czerwca 2029 r., jego celem jest reintegracja społeczna i zawodowa osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, w celu przywrócenia im zdolności do uzyskania zatrudnienia lub innej formy aktywności społecznej, rozwinięcie lub wzmocnienie samodzielności życiowej i społecznej oraz zapobieganie procesom ubóstwa, marginalizacji i wykluczenia społecznego. Adresatami projektu są osoby nieaktywne zawodowo, zamieszkałe na terenie powiatu cieszyńskiego, wykluczone społecznie bądź zagrożone wykluczeniem społecznym. Działania w projekcie obejmują doradztwo socjalne, psychologiczne i zawodowe, kursy komputerowe i szkolenia kompetencji psychologiczno-społecznych, szkolenia zawodowe. 

Do 31 grudnia 2024 r. zrekrutowano łącznie: 35 osób, w tym 13 kobiet i 22 mężczyzn, 10 kobiet i 20 mężczyzn posiadało orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Uczestnikiem projektu została również 1 osoba bezdomna. Kwalifikacje zawodowe uzyskały 34 osoby, w tym 12 kobiet, 22 mężczyzn. Zatrudnienie znalazło 9 osób, w tym 5 kobiet i 4 mężczyzn.

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Cieszynie odpowiedzialny był za realizację części zadań przewidzianych w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Na realizację zadań w tym zakresie gmina otrzymała środki z budżetu państwa. 

• Ośrodek zajmował się przyjmowaniem wniosków i wypłatą jednorazowego świadczenia w wysokości 300,00 zł dla obywateli Ukrainy. W 2024 r. MOPS wypłacił to świadczenie 23 obywatelom Ukrainy. 

• Ośrodek zajmował się przyjmowaniem wniosków i wypłacaniem świadczeń pieniężnych przysługujących z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy. Liczba osób, które w 2024 r. wnioskowały o to świadczenie wyniosła 48, a łączna kwota wypłacona wnioskodawcom wyniosła 873.480,00 zł.

• Ośrodek odpowiedzialny był również za sprawowanie nadzoru nad realizacją praw i obowiązków opiekunów tymczasowych, ustanowionych przez sąd opiekuńczy dla małoletnich obywateli Ukrainy pozostających bez opieki osób dorosłych. Nadzór sprawowali pracownicy socjalni Zespołu ds. wspierania rodziny i pieczy zastępczej Ośrodka. W 2024 r. nadzór sprawowany był nad 11 opiekunami tymczasowymi, pod których opieką znajdowało się 11 dzieci.

• Ośrodek zajmował się zapewnianiem posiłku dla dzieci i młodzieży w szkole oraz wyżywieniem dzieci w przedszkolach. W 2024 r. z posiłków w szkołach i przedszkolach skorzystało 12 dzieci. 

• Jedna osoba z Ukrainy korzystała z zasiłku stałego z tytułu niepełnosprawności.

• W roku 2024 w zakresie świadczeń rodzinnych obywatele Ukrainy złożyli w Ośrodku:

  • • 17 wniosków o zasiłek rodzinny wraz z dodatkami na łączną kwotę 51.997,00 zł,

    • 11 wniosków o zasiłek pielęgnacyjny na łączną kwotę 23.311,00 zł, 

    • 3 wnioski o świadczenie pielęgnacyjne na łączną kwotę 167. 328,00 zł,

    • 5 wniosków o jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka, tzw. „becikowe”, na łączną kwotę 4.000,00 zł,

    • 1 wniosek o świadczenie rodzicielskie na łączną kwotę 24.258,00 zł.

• W 2024 r. obywatele Ukrainy otrzymywali także żywność w ramach Programu Fundusze Europejskie na Pomoc Żywnościową 2021-2027 (FEPŻ). Wydano 24 skierowań, na podstawie których skorzystało 64 osób. 

Ponadto:

• Wydział Spraw Obywatelskich wydatkował środki w wysokości 2.916,94 zł, które pochodziły z Funduszu Pomocy, a dotyczyły zadań związanych z nadawaniem numeru PESEL, potwierdzaniem tożsamości i wprowadzeniem danych obywatelom Ukrainy przebywającym na terytorium RP w związku z konfliktem zbrojnym.

• W budżecie na rok 2024 r. zaplanowano środki z Funduszu Pomocy na zadania oświatowe związane z kształceniem, wychowaniem i opieką nad dziećmi i uczniami będącymi obywatelami Ukrainy. Łącznie wydatkowano 2.796.518,20 zł.

• Wydatkowano kwotę 4.382,00 zł na stypendia i zasiłki dla uczniów z Ukrainy.